Regels voor jeugdhulp in Zoetermeer

In Nederland hebben we een Jeugdwet. Daarin staat dat de gemeente jeugdhulp moet bieden aan kinderen en jongeren tot 18 jaar die dat nodig hebben. Het gaat dan om:

• Hulp bij psychische, sociale of gedragsproblemen.
• Hulp voor kinderen en jongeren die een beperking hebben of lang ziek zijn, zodat zij mee kunnen doen in het dagelijks leven.

De gemeente moet kinderen en hun ouders:

• gratis helpen uitzoeken welke hulp zij nodig hebben
• duidelijk uitleggen wat de regels van de gemeente zijn en welke hulp er mogelijk is
• doorsturen naar de juiste organisatie als dat nodig is
• uitleggen dat zij altijd kunnen zien welke informatie de gemeente heeft en welke afspraken de gemeente met hen of met hulpaanbieders heeft gemaakt

In de verordening staat officieel beschreven hoe de gemeente jeugdhulp regelt.

Welke hulp valt niet onder de Jeugdwet

Niet alle hulp voor kinderen en jongeren valt onder de Jeugdwet. Hulp bij het leren op school valt onder de Wet passend onderwijs. Ook gewone kinderopvang en buitenschoolse opvang zijn geen jeugdhulp. Zorg die nodig is voor de gezondheid van een kind valt onder de Zorgverzekeringswet. De Wet langdurige zorg (Wlz) is er voor kinderen die door een beperking hun hele leven, dag en nacht, veel zorg of toezicht nodig hebben. Als een kind hulp kan krijgen via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), dan gelden eerst die regels. Pas daarna kijken we naar de regels van de Jeugdwet.

De gemeente moet jeugdhulp altijd goed afstemmen met andere hulp. Kinderen en jongeren kunnen hulp krijgen via de Jeugdwet tot ze 18 jaar zijn. De gemeente moet zorgen dat de hulp goed doorloopt als een jongere 18 wordt.

De gemeente biedt verschillende soorten jeugdhulp aan kinderen, jongeren en hun ouders.

Hulp die u direct kunt krijgen

Voor deze hulp hoeft u geen toestemming te vragen. U kunt hulp krijgen van:

• Meerpunt (Informatie en advies over opvoeden en opgroeien)
• Jeugdgezondheidszorg (bijvoorbeeld het consultatiebureau)
• Jongerenwerk en buurtwerk
• Schoolmaatschappelijk werk via school
• Gezins- en jongerencoaching

Kinderen en jongeren kunnen ook sportclubs, cultuur- en andere vrijetijdsactiviteiten bezoeken.

Hulp waarvoor u toestemming van de gemeente nodig hebt

Voor sommige hulp heeft u toestemming nodig van de gemeente. Het kan gaan om:

• Begeleiding of behandeling thuis of in een instelling
• Geestelijke gezondheidszorg voor jongeren
• Ambulante hulp: hulp thuis of op locatie
• Crisishulp als er meteen hulp nodig is
• Verblijf met of zonder behandeling (bijvoorbeeld logeren of wonen in een groep).
• Dagbehandeling voor kinderen of jongeren
• Hulp die de rechter of politie verplicht (bijvoorbeeld bij problemen met veiligheid of justitie)
• Kinderopvang die nodig is vanwege de gezondheid van de ouders of omdat ouders (sociale) problemen hebben
• Hulp bij ernstige dyslexie

De gemeente legt de toestemming vast in een beschikking. Dat is een officieel document waarin staat dat u recht heeft op de hulp. Daarin staat ook hoelang deze hulp mag duren en hoe vaak de hulp gegeven mag worden. De gemeente maakt duidelijke afspraken met organisaties die deze hulp geven. Bijvoorbeeld over:

• Voor wie de hulp is bedoeld
• Welke hulp precies gegeven wordt
• Hoe lang en hoe vaak de hulp is
• De kwaliteit van de hulp
• Wat het resultaat moet zijn

Hulp bij ernstige dyslexie

De gemeente zorgt ook voor hulp aan kinderen tot 13 jaar met ernstige dyslexie. Dit betekent dat de gemeente de kosten betaalt voor onderzoek en behandeling als een specialist vaststelt dat dit nodig is.

Voor sommige hulp heeft u toestemming nodig van de gemeente. Die hulp kunt u op twee manieren krijgen: via een verwijzing of door zelf hulp aan te vragen bij de gemeente.

Jeugdhulp na een verwijzing van een huisarts, medisch specialist of jeugdarts

Een huisarts, medisch specialist of jeugdarts kan u verwijzen naar jeugdhulp. De gemeente legt dan vast:

• om welke hulp het gaat
• wat het doel van de hulp is
• wanneer de hulp start
• hoe lang uw kind de hulp krijgt
• op welke manier de hulp gegeven wordt

De gemeente geeft toestemming voor de hulp en betaalt de kosten. U krijgt dan hulp van een zorgaanbieder waarmee de gemeente afspraken heeft gemaakt, bijvoorbeeld in een contract of met een subsidie.

Jeugdhulp zelf aanvragen via de gemeente

U kunt ook zelf hulp aanvragen bij de gemeente. Dat kan via Jeugd- en Gezinshulp. De gemeente kijkt dan samen met u en uw kind wat er aan de hand is. De gemeente kan ook helpen om uw hulpvraag duidelijk te maken.

Als u zelf hulp aanvraagt bij de gemeente volgen we de stappen hieronder.

Stap 1: Spoed

Is er direct hulp nodig? De gemeente kijkt altijd eerst of u recht heeft op hulp. Als dat zo is, dan geeft de gemeente snel toestemming, zodat de hulp meteen kan beginnen.

Stap 2: Onderzoek door de gemeente

De gemeente onderzoekt wat er aan de hand is en welke hulp daar het beste bij past. Voor dit onderzoek heeft de gemeente acht weken de tijd. We doen dit samen met u en uw kind. We kijken naar hoe het met uw kind gaat en hoe het in het gezin gaat.

• Zijn er problemen zoals psychische klachten, gedragsproblemen, of een verstandelijke beperking?
• Hoe ontwikkelt uw kind zich? Groeit uw kind op in een veilige omgeving?
• Wat hebben u en uw kind nodig en wat vinden jullie belangrijk?
• Loopt u tegen problemen aan met opvoeden of door adoptie?
• Welke hulp heeft uw kind nodig om gezond en veilig op te groeien en zelfstandig mee te kunnen doen in het dagelijks leven?
• Heeft u zelf voldoende mogelijkheden om de hulp te bieden die nodig is?

Als er al een familiegroepsplan voor uw gezin is, nemen we dat mee in het onderzoek. Als de gemeente niet zeker weet of jeugdhulp nodig is, vragen we onafhankelijk advies aan een deskundige die niet betrokken is bij uw vraag. U kunt gratis hulp krijgen van iemand die niet bij de gemeente werkt: een cliëntondersteuner. Die kan met u meedenken en advies geven.

Stap 3: Plan voor uw gezin en besluit over hulp

De gemeente maakt een verslag van het onderzoek en een plan voor uw gezin. Komt er uit het onderzoek dat er hulp nodig is waar de gemeente toestemming voor moet geven? Dan staat er ook in het verslag:

• wat de hulpvraag is
• welke hulp er nodig is
• waarom de hulp nodig
• wat de hulp moet opleveren
• wat u en uw omgeving zelf kunnen doen
• wat de afspraken zijn over de hulp

Als in het verslag staat dat u de hulp zelf kunt regelen, bijvoorbeeld met hulp waarvoor u geen toestemming nodig heeft, dan vragen we u om uw aanvraag in te trekken. U mag op het verslag reageren en opmerkingen laten toevoegen. De gemeente controleert of u het verslag goed heeft begrepen. We vragen u om het verslag te ondertekenen.

Stap 4: Toestemming voor hulp met een beschikking

Denkt de gemeente dat er hulp nodig is waarvoor u toestemming moet krijgen? Dan schrijven we dat besluit ook op in een beschikking. Dat is een officieel document waarin staat dat u recht heeft op de hulp. Daarin staan de afspraken uit het gezinsplan en:

• Wie de hulp regelt en betaalt. Vaak doet de gemeente dat. Soms krijgt u geld van de gemeente om zelf hulp in te kopen met een persoonsgebonden budget (pgb)
• Hoe u bezwaar kunt maken als u het niet eens bent met de beslissing.

Regelt de gemeente de hulp? Dan staat ook in de beschikking:

• Welke hulp uw kind krijgt en hoeveel.
• Wat het doel van de hulp is en wanneer dat bereikt moet zijn.
• Wanneer er tussentijdse gesprekken zijn over hoe het gaat.
• Wanneer de hulp start en hoelang die duurt.
• Hoe de hulp wordt geleverd.
• Of er andere hulp nodig is die kan helpen.

Koopt u zelf hulp in met een pgb? Dan staat erin:

• Wat u met de hulp moet bereiken.
• Wanneer u met de gemeente bespreekt hoe het gaat.
• Welke eisen er zijn voor de kwaliteit van de hulp.
• Hoeveel geld u krijgt en hoe dat is berekend.
• Welke voorwaarden gelden voor het pgb.
• Hoelang u een pgb krijgt.
• Hoe u laat zien waar u het geld aan uitgeeft.

Stap 5: Start van de hulp

Nadat de gemeente toestemming geeft, kan de hulp beginnen. U moet binnen 3 maanden na het besluit contact opnemen met een jeugdhulpaanbieder of het persoonsgebonden budget (pgb) besteden aan de afgesproken hulp. Doet u dat niet, dan kan de gemeente de toestemming voor de hulp aanpassen of intrekken.

De gemeente kijkt altijd eerst of er hulp beschikbaar is waar u geen toestemming voor nodig heeft. Als die hulp goed past bij uw situatie, verwijzen we u daarnaartoe.

Hoe beoordelen we of uw kind hulp krijgt?

Uw kind krijgt hulp waarvoor toestemming van de gemeente nodig is als:

1. Uw kind hulp nodig heeft door opvoed-, opgroei-, psychische of gedragsproblemen, én
2. U, uw kind en uw netwerk het probleem niet zelf kunnen oplossen, én
3. De hulp waarvoor u geen toestemming nodig heeft niet genoeg is of niet goed genoeg werkt.

Sommige vragen zijn heel normaal bij het opvoeden en opgroeien van een kind. Voor dit soort vragen krijgt u geen jeugdhulp waarvoor toestemming van de gemeente nodig is. Ook geeft de gemeente geen hulp voor problemen van ouders zelf, behalve als dit nodig is voor de veiligheid van het kind of als het direct met het kind te maken heeft.

Kunt u het probleem zelf oplossen?

Sommige problemen kunt u zelf oplossen. Soms lukt dat met hulp van familie, vrienden, school of andere organisaties. Dan krijgt u geen hulp waarvoor u toestemming nodig hebt van de gemeente. U bent zelf verantwoordelijk voor de opvoeding en zorg voor uw kind, ook als uw kind problemen heeft. Maar soms lukt dat niet goed, bijvoorbeeld omdat u zelf beperkingen heeft, niet genoeg weet of genoeg kunt of overbelast bent doordat u te veel moet doen.

Als u overbelast bent, kijkt de gemeente hoe u die overbelasting kunnen verminderen. We verwachten bijvoorbeeld dat u minder andere activiteiten doet of uw werk aanpast. Daarbij houden we rekening met wat haalbaar is voor uw gezin.

Welke hulp kiest de gemeente?

De gemeente overlegt met u over passende hulp. We kijken naar de situatie van u en uw kind, welke hulp het beste past bij de hulpvraag en de afspraken die we hebben met jeugdhulpaanbieders. Ook kijken we of bewezen is dat de hulp werkt, of uw kind de hulp al eerder heeft gekregen zonder resultaat en wat de hulp kost. De gemeente kiest altijd voor de goedkoopste hulp die past bij uw situatie en die op tijd beschikbaar is. Als u andere hulp wilt die duurder is, dan moet u het verschil zelf betalen.

Vervoer naar jeugdhulp

U bent zelf verantwoordelijk voor het vervoer van uw kind naar de plek waar jeugdhulp wordt gegeven. Als dit niet lukt, kan de gemeente helpen. De gemeente regelt vervoer als een kind door ernstige gedrags- en/of medische problemen niet zelf (of met hulp van een ouder of bekende) kan reizen. Dit geldt ook voor jonge kinderen die nog niet zelf kunnen reizen. Aangepast vervoer zoals rolstoelvervoer kan worden geregeld bij medische problemen of als het veel sneller is dan het eigen of openbaar vervoer. Meestal kiest de gemeente voor groepsvervoer (zoals een busje). Alleen als dat niet kan, is privé-vervoer mogelijk.

Heeft u recht op hulp waar de gemeente toestemming voor moet geven? Dan kunt u deze hulp soms ook zelf regelen en inkopen. Dit kan met een persoonlijk gebonden budget (pgb). De gemeente geeft u dan geld via de Sociale Verzekeringsbank om de hulp zelf in te kopen.

Wanneer kunt u een pgb krijgen?

De gemeente kijkt eerst of u hulp kunt krijgen via een zorgaanbieder waar de gemeente een contract mee heeft. Als die zorg echt niet goed past bij uw situatie, kunt u een pgb krijgen. Dit kan alleen als:

• U goed kunt uitleggen waarom de hulp die de gemeente via een vaste jeugdhulpaanbieder regelt niet past bij wat er nodig is.
• De gemeente beoordeelt dat u (of uw budgetbeheerder) het pgb goed kunt beheren en alle taken kunt uitvoeren die daarbij horen.
• De gemeente beoordeelt dat de hulp die u wilt inkopen met het pgb betrouwbaar is en geschikt om het doel uit uw pgb-plan te bereiken.

U kunt geen pgb krijgen als het om een noodsituatie gaat. Ook kunt u géén pgb krijgen voor kinderopvang die nodig is vanwege de gezondheid van de ouders of omdat ouders (sociale) problemen hebben. De gemeente kan een pgb weigeren als we twijfelen of de organisatie of persoon die de hulp gaat geven wel betrouwbaar is. Ook controleren we of u niet onder druk wordt gezet door een hulpverlener om een pgb aan te vragen.

Een pgb-plan maken

Als u een pgb wilt aanvragen, moet u daarvoor een pgb-plan maken. In dit plan staat:

• Waarom de hulp die de gemeente aanbiedt volgens u niet goed past bij wat er nodig is.
• Welke hulp u wilt inkopen, wat u met deze hulp wilt bereiken en hoe en wanneer u met de gemeente bekijkt of de hulp werkt.
• Wie de hulp gaat geven (welke hulpverlener of organisatie) en hoe de hulp precies wordt geregeld.
• Hoe u de kwaliteit van de hulp in de gaten houdt.
• Wat de hulp kost, hoeveel uren of behandelingen er nodig zijn en welk bedrag daarvoor wordt gerekend.
• Als iemand uit uw eigen netwerk de hulp gaat bieden, zoals een familielid of een bekende, dan geeft u aan wie dat is en welke hulp diegene gaat bieden.
• Waarom u de verantwoordelijkheid voor het pgb goed aankunt en dit goed kunt beheren.

Wat moet u kunnen om een pgb te beheren?

Als u een pgb wilt gebruiken, moet u goed kunnen omgaan met de verantwoordelijkheden die daarbij horen. U moet in elk geval:

• Een duidelijk beeld hebben van de hulpvraag.
• De regels en verplichtingen voor een pgb kennen of dit kunnen opzoeken.
• De administratie goed kunnen bijhouden.
• Goed genoeg Nederlands spreken om te kunnen overleggen met de gemeente, de Sociale Verzekeringsbank en de zorgverleners.
• Zelf een hulpverlener kunnen kiezen, zonder dat iemand anders dat voor u bepaalt.
• Afspraken kunnen maken en kunnen uitleggen waarom u dat zo hebt gedaan.
• Kunnen beoordelen of de hulp goed is en kunnen uitleggen waarom dat zo is.
• Kunnen regelen dat de hulp doorgaat, ook als een hulpverlener ziek is of op vakantie gaat.
• Weten wat u moet doen als werk- of opdrachtgever en hulpverleners kunnen aanspreken op hun werk.

Wanneer mag u geen pgb beheren?

Een pgb mag niet beheerd worden door dezelfde persoon of organisatie die de hulp geeft. Dat mag alleen als de gemeente daar vooraf toestemming voor geeft. U mag geen pgb (laten) beheren als u problemen heeft die dat lastig maken. Het gaat dan bijvoorbeeld om grote schulden, ernstige verslaving, een verstandelijke beperking, ernstige psychische problemen of als u niet goed genoeg Nederlands kunt lezen en schrijven. U mag ook geen pgb beheren als u geen Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) kunt krijgen of als u fraude heeft gepleegd in vier jaar voor de aanvraag.

Hoeveel geld krijgt u met een pgb?

Het bedrag dat u krijgt als pgb hangt af van wie de hulp geeft.

• Als een professionele hulpverlener de hulp geeft, krijgt u 90% van het bedrag dat de gemeente normaal aan een zorgaanbieder betaalt voor dezelfde hulp. Deze hulpverlener moet bij een zorgorganisatie werken of is een zelfstandige (zzp'er) die staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Ook moet deze persoon de juiste diploma's hebben.
• Als een familielid, vriend of andere bekende de hulp geeft, dan is het pgb lager: 75% van het minimumloon.

De gemeente kan minder geld geven als u met minder geld toch goede hulp kunt regelen. De gemeente kijkt elk jaar of de bedragen aangepast moeten worden en legt de bedragen vast in aparte regels. De gemeente maakt de bedragen minimaal één keer per jaar bekend.

Dit mag u niet betalen van een pgb

Een pgb is bedoeld om hulp mee te betalen. Voor sommige kosten mag u het pgb niet gebruiken. U mag het pgb bijvoorbeeld niet gebruiken om iemand te betalen om de administratie of de aanvraag van het pgb te regelen. Ook mag u het niet uitgeven aan tussenpersonen, spoedhulp of hulp in het buitenland zonder toestemming van de gemeente. Kosten voor een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) mag u ook niet met het pgb betalen.

Jeugdhulpaanbieders en andere organisaties moeten goede hulp bieden. De hulp moet passen bij wat het kind en het gezin nodig hebben en goed afgestemd zijn op andere zorg. Organisaties moeten methodes gebruiken waarvan bewezen is dat ze werken. Zij moeten bijhouden wat het resultaat van de hulp is en mogen geen langere of zwaardere hulp bieden dan nodig is. De medewerkers moeten goed zijn opgeleid en volgens de beroepsregels werken.

Bij de inkoop van hulp kijkt de gemeente of de prijs en de kwaliteit bij elkaar passen. De gemeente maakt afspraken met organisaties die jeugdhulp geven en controleert of zij goede hulp leveren. Dat gebeurt door gesprekken met de aanbieders, onderzoek naar ervaringen van cliënten en als dat nodig is door een controle op de plek waar de hulp gegeven wordt.

Misbruik voorkomen

De gemeente wil voorkomen dat iemand misbruik maakt van jeugdhulp of van het persoonsgebonden budget (pgb). Daarom leggen we duidelijk uit wat uw rechten en plichten zijn. Ook leggen we uit wat er kan gebeuren als u hulp aanvraagt waar u geen recht op hebt of het geld verkeerd gebruikt.

U moet altijd eerlijk alle belangrijke informatie aan de gemeente geven, ook als de gemeente hier niet zelf om vraagt. Zo kunnen we beoordelen of u nog steeds recht heeft op de hulp of het persoonsgebonden budget (pgb).

Als de gemeente denkt dat er misbruik wordt gemaakt van het pgb kan de gemeente de betaling van het pgb tijdelijk stopzetten. Ook kan de betaling worden stopgezet als uw kind tijdelijk in een instelling verblijft, zoals een ziekenhuis of zorginstelling. De betaling stopt dan zolang de opname duurt. Ook kunnen we geld terugvragen als het pgb verkeerd is gebruikt. Als de gemeente het pgb laat stopzetten, sturen we u altijd een brief.

De gemeente onderzoekt regelmatig of jeugdhulp en pgb's op een goede manier worden gebruikt. Daarbij kan de gemeente:

• Dossiers bekijken om te controleren of alles klopt.
• Onderzoeken of de hulp goed wordt ingezet of waarom hulp is gestopt.
• Fraudeonderzoek doen bij jeugdhulpaanbieders om te zien of de hulp echt is gegeven.

De gemeente probeert u zo goed mogelijk te helpen. Als u niet tevreden bent, gaan we graag met u in gesprek.

Heeft u een klacht over hoe u door de gemeente bent behandeld of over hoe de gemeente de regels heeft gebruikt? Dan kunt u een klacht indienen volgens de klachtenregeling van de gemeente Zoetermeer. Meer informatie en hoe u een klacht kunt indienen, vindt u op de pagina Bezwaar en klachten.

U kunt ook hulp krijgen van JeugdStem. Dit is een organisatie die kinderen, jongeren, ouders en pleegouders ondersteunt bij vragen of klachten over jeugdhulp.

Jeugdhulpaanbieder

Bent u niet tevreden over de hulp van uw jeugdhulpaanbieder? Dan moet u eerst contact opnemen met uw zorgaanbieder. Als u er samen met de zorgaanbieder niet uitkomt, kunt u contact opnemen met de gemeente.

Wanneer mag de gemeente afwijken van de regels in deze verordening?

De gemeente mag in bijzondere situaties een uitzondering maken op de regels als dat beter is voor het kind of de ouders.

Hoe controleren we of de regels in deze verordening goed werken?

De gemeente bekijkt elke vier jaar hoe goed de regels voor jeugdhulp werken en wat de resultaten zijn. Twee jaar nadat deze regels zijn ingegaan, maakt de gemeente alvast een evaluatie en stuurt die naar de gemeenteraad.

Vanaf wanneer gelden de regels in deze verordening?

De naam van de verordening is Verordening Jeugdhulp Zoetermeer 2025. De nieuwe verordening gaat in werking op de dag na de officiële bekendmaking in het Gemeenteblad. De oude regels voor jeugdhulp uit 2015 zijn niet meer geldig op het moment dat deze nieuwe verordening ingaat.

Wat gebeurt er met de hulp die uw kind krijgt volgens de oude regels?

De hulp die uw kind nu krijgt op basis van de oude regels (de Verordening Jeugdhulp Zoetermeer 2015) blijft gewoon doorgaan totdat de gemeente hierover een nieuw besluit neemt. Als u onder de oude regels hulp heeft aangevraagd maar de gemeente daar nog geen beslissing over heeft genomen, dan beoordeelt de gemeente die aanvraag volgens de nieuwe regels. Ook als u bezwaar heeft gemaakt tegen een besluit op basis van de oude regels, beoordeelt de gemeente dat bezwaar op basis van de nieuwe regels.