De gemeente Zoetermeer sloot het jaar 2022 af met een positief begrotingssaldo van € 30,3 miljoen. Een behoorlijk verschil ten opzichte van het vooraf begrootte saldo van € 2,7 mln. negatief. De belangrijkste oorzaak van dit verschil is een extra bijdrage van het rijk uit het gemeentefonds van € 39,4 miljoen. Dit heeft te maken met hogere uitgaven van het rijk en extra taken voor de gemeente waarvoor extra middelen zijn ontvangen.

Ondanks dit positieve resultaat is wethouder financiën Jan Iedema nog steeds zeer ongerust over de toekomst. 'Dit 'positieve' resultaat op de jaarrekening van 2022 door de eenmalige meevaller geeft een vertekend beeld. De meerjarige financiële situatie van alle gemeenten en dus ook van Zoetermeer blijft onverminderd zorgelijk.' stelt de wethouder.

Begroten met de handen op de rug

'We sluiten 2022 af met een 'positief' rekeningresultaat van ruim 30 miljoen. Dat klinkt goed, maar dit is tijdelijk en niet structureel van aard. Het Rijk biedt door extra eenmalige (incidentele) bijdragen meer financiële armslag op korte termijn, maar de uitdaging om jaarlijks een sluitende begroting op te leveren is nog steeds groot. Zelfs met een positief resultaat, weten gemeenten, waaronder Zoetermeer, niet waar zij vanaf 2026 aan toe zijn.' licht de wethouder toe. 'We krijgen steeds meer taken en steeds minder geld om het uit te voeren. Dat voelt als begroten met de handen op de rug, omdat wij voorbereid moeten zijn op wat het financiële ravijn van 2026 voor onze gemeentefinanciën zal betekenen.'

Financieel ravijn

De problematiek van het ravijnjaar 2026 is al geruime tijd bekend. Vanaf dat jaar worden de bijdragen uit het gemeentefonds losgekoppeld van de uitgaven van het Rijk, de zogeheten trap-op-trap-af systematiek. Hierdoor zien gemeenten hun structurele inkomsten fors dalen en ontstaat er een financieel tekort waar nog geen toereikende oplossing voor is. 'Een duidelijk langetermijnperspectief vanuit het Rijk is nodig om alle opgaven die bij de gemeenten zijn belegd structureel te kunnen blijven bekostigen.', aldus wethouder Jan Iedema.

Doen wat nodig is in een jaar vol uitdagingen

Los van de blijvende zorgen over de financiële toekomst wijst wethouder Jan Iedema op het aanpassingsvermogen dat afgelopen jaar is getoond. Na de verkiezingen in maart 2022 is een nieuwe coalitie gevormd met als uitgangspunt 'samen doen wat nodig is'. 'Met een aaneenschakeling van crises is dat ook precies wat er nodig is. Na corona werden we in 2022 geconfronteerd met een oorlog in Oekraïne. Stijgende energieprijzen, hoge inflatie en een vluchtelingenstroom vroegen om aanpassing en samenwerking.'

Vluchtelingenhulp

De gemeente heeft in korte tijd (nood)opvang en hulp geboden aan Oekraïners die hun land ontvluchtten. De gemeente werkte samen met verschillende partners om opvang voor langere tijd te bieden en ze zo goed mogelijk mee te laten doen aan onze samenleving. De betrokkenheid onder inwoners was groot.

Energiearmoede

De stijgende energieprijzen leidden ertoe dat een toenemend aantal inwoners hun energierekening niet meer kon betalen. Het college stelde hiervoor een noodfonds beschikbaar en keerde onder andere eenmalig een energietoeslag uit. Daarnaast ondersteunde de gemeente belangrijke samenwerkingspartners in de stad, zoals de Voedselbank, Stichting Leergeld en Stichting Urgente Noden.

'Afgelopen jaren waren niet gemakkelijk, en ook in de aankomende jaren zal er veel van ons worden gevraagd.' zegt de wethouder financiën. 'Op basis van de afgelopen jaren ben ik positief over de toekomst. Als Zoetermeerders mogen we best trots zijn op de manier waarop we onze verantwoordelijkheid nemen en saamhorigheid tonen. Daar kunnen veel andere gemeenten een voorbeeld aan nemen.'

De gemeenteraad bespreekt de jaarstukken in de commissievergadering van 23 mei 2023 en in het resultatendebat op 5 juni 2023.